Eleştirel Çözümleme : The Birth of a Nation (Bir Ulusun Doğuşu)

Dilara Kahyaoğlu
2009

Sinema ve Tarih derslerinde izlediğimiz filmlerden biri olan The Birth of a Nation filmine ait bilgi için şu linke bakınız. Bu sayfada ise; bu filmin hangi malzeme ve sorularla eleştirel çözümlemeye çalışıldığını gösteriyorum. 

Önce kullanılan görsel malzemeleri vereceğim arkasından bunların hangi sorularla analiz edildiğini göstereceğim. Aşağıya aldığım bu çalışma, aslında; öğrencilerin sınavda karşılarına çıkan sorulardı. Sınıf çalışmasından sonra bu soruların sorulduğunu da belirteyim. Yani çok da yabancı oldukları ayrıntılar değildi çoğu. 

Kaynak: 1, 2, 3 ve 4

Filmden sahneler

SORU 1. Kaynak 1, 2, 3 ve 4’ü kullanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız. 

Kaynak 1: Bu sahneyi hatırlıyor musunuz? Burada ne oluyor?
Kaynak 1: Bu sahne filmin en ünlü sahnesidir? Neden?
Kaynak 2: Bu sahneyi hatırlıyor musunuz? Burada ne oluyor?  Olay nasıl sonuçlanmıştı?
Kaynak 2 Yönetmenin bu sahne ile vermek istediği mesaj veya yarattığı etki konusunda görüşlerinizi yazınız.
Kaynak 3: Bu sahneyi hatırlıyor musunuz? Burada ne oluyor?
Kaynak 4: Bu sahneyi hatırlıyor musunuz? Burada ne oluyor?

Kaynak: 5, 6, 7, ve 8

Filmin afişlerinden bir seçki

SORU 2. Kaynak 5, 6, 7 ve 8’i kullanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız 

2.1. Kaynaklarda Bir Ulus Doğuyor filmi ile ilgili posterler vardır. Her bir posterde filmin farklı bir yönü öne çıkarılmıştır. Bunları tek tek yazınız. 

Kaynak 5
Kaynak 6
Kaynak 7
Kaynak 8

2.2. Size göre posterlerde öne çıkarılan bu noktalar dışında filmde neler vardı? Görüşlerinizi maddeler halinde yazınız. Üç saptama yazmak yeterlidir. 

Kaynak: 9

AMERİKA’DA IRKÇILIĞIN TARİHİ (KAYNAK 9)

Demokrat Senatör Barack Obama'nın ABD'nin ilk siyahi başkanı seçilmesi, siyah Amerikalıların tarihinde en önemli dönüm noktalarından biri, belki de en önemlisi oldu.

Siyah Amerikalıların tarihinde bu aşamaya gelininceye kadar yaşanan önemli olayların bazıları ise şunlar:

1619 - İlk siyah köleler Virginia'ya getirildi.

1793 - Pamuk çırçırının icadı güney eyaletlerinde köle işçi talebini artırdı. Çıkarılan Kaçak Köleler Yasası, kuzey eyaletlerinin güneyden kaçan köleleri iade etmesini gerektiriyordu, ama yasa kuzeyde çok seyrek uygulandı.

1808 - Yabancı ülkelerden köle getirilmesi yasaklandı.

1861- Güney eyaletleri Birleşik Devletler'den ayrıldı ve Konfederasyon kuruldu. İç Savaş başladı.

1863 - Başkan Abraham Lincoln, konfedere devletlerdeki bütün köleleri 1 Ocak 1863'ten itibaren özgür ilan eden Özgürlük Bildirgesi'ni yayımladı.

1865 - İç Savaş Kuzey'in zaferiyle sona erdi. Lincoln suikast sonucu öldürüldü. ABD Anayasası'na eklenen 13. ek madde, köleliği yasa dışı ilan ederek yasakladı.

1868 - Anayasanın 14. ek maddesi, bütün Afro-Amerikalılara tam vatandaşlık hakkı tanıdı.

1870 - Siyah erkeklere oy kullanma hakkı verildi.

1896 - Yüksek Mahkeme ırk ayrımcılığının yasal olduğu kararını verdi ve güneyde ayrımcılık uygulamalarının kapısını açtı.

1947 - Jackie Robinson, Amerikan Major Beyzbol Ligi'nde oynayan ilk siyah oyuncu oldu.

1948 - Başkan Harry S. Truman, Amerikan silahlı kuvvetlerinde ayrımcılığı kaldıran bir idari emir yayımladı.

1954 - Yüksek Mahkeme "Brown Eğitim Kurulu'na karşı" davasında okullarda ayrımcılığı anayasaya aykırı buldu.

1955 - Rosa Parks adlı siyah kadın, Alabama'nın Montgomery kasabasında siyahlarla beyazların ayrı koltuklara oturduğu bir otobüste yerini beyazlara vermeyi reddetti. Parks'ın bu nedenle tutuklanması, ünlü siyah lider Marthin Luther King liderliğinde ırk ayrımcılığı uygulanan otobüslere karşı bir yıl süren başarılı bir boykotu başlattı.

1963 - King, Alabama'nın Birmingham kentindeki bir protesto sırasında tutuklandı. King daha sonra Washington'da ünlü "Bir Rüyam Var" adlı konuşmasını yaptı.

1964 - Başkan Lyndon Johnson, Medeni Haklar Yasası'nı imzalayarak yürürlüğe soktu. Martin Luther King, Nobel Barış Ödülü'nü kazandı. 

1965 - Medeni haklar için savaşan ünlü siyah lider Malcolm X öldürüldü. Kongre, Seçim Hakları Yasası'nı kabul etti.

1966 - Edward Brooke, Massachusetts'den senatör seçilerek, İç Savaş'tan sonraki Restorasyon döneminden bu yana Senato'ya giren ilk siyah oldu.

1967 - Başkan Johnson, Yüksek Mahkeme'nin ilk siyah üyesi olarak Thurgood Marshall'ı mahkemeye yargıç olarak atadı.

1968 - Martin Luther King, Tennessee'nin Memphis kentinde suikast sonucu öldürüldü.

1989 - General Colin Powell, ilk siyah ABD Genelkurmay Başkanı oldu.

1990 - Douglas Wilder, Virgina valisi seçilerek, ilk siyah eyalet valisi oldu.

2001 - Colin Powell, ilk siyah ABD Dışişleri Bakanı oldu.

Haziran 2008 - Illinois Senatörü Barack Obama Demokrat Parti başkan adaylığı yarışını kazanarak, iki büyük partiden başkan adayı olan ilk siyah oldu.

4 Kasım 2008 - Obama ABD Başkanlığını kazanan ilk siyah oldu.

Ana Britannca'dan derlenmiştir.

SORU 3: Kaynak 9’u kullanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız 

3.1. Kronolojide geçen olaylardan (olgulardan) hangileri Bir Ulus Doğuyor filminde yer almaktadır?

  

3.2. Amerika’da ırkçılık sorunu iç savaş sonrasında çözülebilmiş midir? Kronolojiden örnekler kullanarak (kendi bildiklerinizi de elbette) yanıt veriniz.

3.3. Kronolojide yer alan noktalarla ilgili görüşlerinizi yazınız. Bunlar size neler düşündürdü?

Kaynak:10

                               AMERİKAN İÇ SAVAŞI                     

Amerika Birleşik Devletleri’nde 1861-1865 yılları arasında kuzey ve güney eyaletleri arasında yapılan savaş. 

Savaş köleliğin kaldırılmasını isteyen kuzey eyaletleri ile köleliğin sürmesini savunan güney eyaletleri arasında olmuştur. Görünüşte insancıl bir sebep olmasına rağmen savaşın bir de ekonomik boyutu vardı. Kuzey eyaletleri siyah kölelerin, bağımsızlık kazanıldıktan sonra Kuzey`e gelip oradaki sanayi kuruluşlarında ucuz emek olarak çalışacaklarını umuyorlardı. 

Ayrıca Kuzey; Güney ile İngiltere arasındaki ticari ilişkilerden de rahatsızdı. İngiltere, güney eyaletlerine Afrika`dan zenci köle sağlıyor, karşılığında pamuk alıyordu. Kuzey eyaletleri pamuğu hem kendi endüstrileri için istiyorlardı, hem de pamuğun ucuza dışarı satılmasına karşıydılar. Sonuçta köleliği kaldırmak istemeyen 13 güney eyaleti Amerika Konfedere Devletleri adı altında ABD`den ayrılmaya karar verdiler. Bunun üzerine 1861`de başlayan savaşı 1865’te Kuzey kazandı ve o tarihten sonra ABD`de kölelik yasaklandı.

Kaynak: 11, 12, 13, ve 14

Amerikan İç Savaşı ile ilgili sahneler, bilgiler

SORU: 4 Kaynak 10, 11, 12, 13, ve 14’ü kullanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız

Kaynak 10: Bu metinde yazan iddialar bizim derste yaptıklarımızla örtüşüyor mu? Evetse neden, hayırsa Neden?
Kaynak 10: Filmde savaşın nedeni olarak ne gösteriliyordu? Metinde yer alan fikirler filmde var mıydı? Örnek vererek açıklayınız.
Kaynak 11, 12 (alt yazı) : Fotoğrafın ortaya çıkışı ile film sanayinin gelişmesi arasında doğrudan bir ilişki kurulabilir mi? Örnek vererek açıklayınız.
Kaynak 11 ve 12: Bunlar bir belge midir? Peki filmdeki görüntüler bir belge gibi kabul edilebilir mi? Görüşünüzü destekleyecek argümanlar kullanınız.
Kaynak 13: Bu kaynakta kimler var? Ortadaki kişi kim? Hakkında neler biliyoruz? Çok kısaca belirtin.
Kaynak 14: Kaynaktaki nesneler filmde birebir kullanılmış mıydı? Filmin bu anlamda gerçekçi bir tablo çizdiğini söyleyebilir miyiz? Görüşünüzü destekleyecek argümanlar kullanınız.

Soru 5: Bir Ulus Doğuyor filmini hatırlayarak yanıtlayınız…. 

5.1. Filmin künyesi: Filmin ismi? Yönetmen kim? Hangi tarihte, nerede çekilmiş? Filmin türü nedir

  

5.2. Yönetmen hakkında ne biliyoruz? Sinema tarihinde bir yeri var mı?

5.3. Filmin konusu nedir? 

5.4. Konu, nere(lerde)de geçiyor?  Hangi zaman:  şimdi, gelecek, geçmiş? Tarihsel bir film mi? Öyleyse; hangi tarihsel dönemi canlandırıyor?

5.5. Sinemaya özgü olanak ve teknikler nasıl kullanılmış? Bu seçimin bir amacı var mı? Bu seçimin altında yatan  –yönetmenin- amacı çıkartabiliyor muyuz?

5.6. Oyunculuk üslubu konusunda neler diyebiliriz? Oyuncular nasıl oynuyor? Bunları hangi ipuçlarından çıkartıyoruz?

5.7. Mekan ve dekor kullanımı nasıl? Doğalcı mı? Gerçeküstü mü? Korku uyandırıcı mı? vb. Giysiler, makyaj nasıl seçilmiş? Konuya uygun mu? 

5.8. Yönetmenin anlatmak istediği nedir? Bir mesajı var mı?  Veya derdi ne? Bu filmi niye çekmiş?

5.9. Film,  yönetmenin tahmin edilen, sezilen veya bilinen amacını yansıtmakta başarılı mı? Sizde böyle bir etki yarattı mı? Nasıl? Örnekler…

5.10. Film, herhangi bir ayrımcılık (cinsiyet, etnik köken, din, dil ) yapıyor mu? Yani  insan haklarına aykırı bir  durum var mı? 

Bu soruların yanıtlarının sınıfta tek tek ele alındığını da hatırlatayım.