Pasajlar: Bülbülü Öldürmek

Harper Lee

*1*
Bayan Maudie ve Scout, Tutucu Dindarlarla İlgili Konuşuyorlar
“Arthur Radley evinde oturmaktan hoşlanır,” dedi Bayan Maudie. “Dışarı çıkmak istemiyorsan sen de evde oturmaktan hoşlanmaz mısın?”
“Hoşlanırım efendim. Ama yine de dışarı çıkmak isterim. Bay Arthur niçin çıkmıyor acaba?”
Bayan Maudie’nin gözleri kısıldı. “Öyküyü benim kadar sen de biliyorsun,” diye cevap verdi.
“Niçin çıkmadığını bilmiyorum. Kimse anlatmadı.”
“İhtiyar Radley’in tutucu bir Baptist olduğunu biliyorsun.”

Film: Dr. Caligari'nin Muayenehanesi

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Dr. Caligari'nin Muayenehanesi, "Das Cabinet des Dr. Caligari"

Yönetmen/Director: Robert Wiene
Yazarlar/Writers: Carl Mayer, Hans Janowitz
Oyuncular/Stars: Werner Krauss, Conrad Veidt, Friedrich Feher |See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1920
Sessiz Film
Siyah-Beyaz
1 saat 16 dak.

Birinci Dünya Savaşı'nın bittiği Weimar Cumhuriyeti'nin yeni kurulduğu yıllarda çevrilen bu film dışavurumcu (ekspresyonist) özellikler taşımasıyla dikkati çeker. Basit bir hikayesi vardır ama karışık bir hale getirilmiştir. Çerçeve hikayeyi proje yönetmeni olarak ismi geçen Fritz Lang kurmuştur. 

Akıl hastanesinin bahçesinde gördüğümüz Francis, geriye dönüşle başından geçen bir olayı anlatır. *İpucu

Film: Cezayir Savaşı

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017

Cezayir Savaşı, "La battaglia di Algeri"

Yönetmen/Director: Gillo Pontecorvo

Yazarlar/Writers: Franco Solinas, Franco Solinas (story) (as F. Solinas) | 1 more credit »
Oyuncular, Stars: Brahim Hadjadj, Jean Martin, Yacef Saadi | See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1966
Siyah-Beyaz
1 saat 1 dak.

Cezayir-İtalyan ortak yapımı olan politik bir film. Olaylar 1830'da Osmanlı'dan alınan ve Fransız sömürgesi haline gelen Cezayir'in Kasbah bölgesinde* geçer. FLN'nin (Ulusal Kurtuluş Cephesi) ilk bildirisinden (1954) sonraki olaylar sırayla verilir.. 

Filmin iki ana karakteri vardır biri ıslahevinde büyümüş basit bir suçtan hapse düşmüş ve orada FLN tarafından örgütlenmiş Ali ile; direnişi bastırmak için Cezayir'e  gönderilmiş ama ironik olarak kendisi de zamanında Nazi işgaline karşı savaşmış direniş örgütü mensubu Albay Mathieu... Okuma yazma bilmeyen yoksul Ali'yi etkileyen olay hapisteyken bir Cezayirli direnişçinin giyotinle idamıdır.

Film: Altına Hücum

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Altına Hücum, The Gold Rush

Yönetmen/Director: Charles Chaplin
Yazar/Writer: Charles Chaplin
Oyuncular/Stars: Charles Chaplin, Mack Swain, Tom Murray |See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1925
Sessiz film
Siyah-Beyaz
1 saat 35 dak.

1896-99 arasında Altına Hücum'un yaşandığı Klondike civarına giden bir grup altın arayıcısının maceralarını anlatır. Şarlo da bunlardan biridir. Alaska'nın sert coğrafyası eşliğinde zengin olma hırsıyla gözleri dönmüş, vahşileşmiş veya yeni bir hayat umuduyla kendini buraya atmış insanları izleriz.  Chaplin'in uzun sürede ve epeyi masrafla çektiği filmlerinden biridir. İşin içinde Şarlo olunca tahmin edebileceğiniz durum ortaya çıkar en acıklı vahşi sahneleri bile gülerek izleriz. 

Filmin tamamının değil ama bazı sahnelerinin sınıfta gösterilmesi; 1900 yılı başlarındaki Alaska'ya, Altına Hücum'a dair fikir edinmek için yararlı olabilir.

Film: Arabistanlı Lawrence

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Arabistanlı Lawrence, "Lawrence of Arabia"

Yönetmen/Director: David Lean
Yazarlar/Writers: T.E. Lawrence (writings), Robert Bolt (screenplay) | 1 more credit »
Oyuncular/Stars: Peter O'Toole, Alec Guinness, Anthony Quinn | See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1962
Renkli
3 saat 36 dak.

İngiliz Askeri Haber Alma Servisi'nin bir adamı olan ve Türkiye tarihinde de iyi bilinen Lawrence'ın hikayesi anlatılır, -tam adıyla- Thomas Edward Lawrence'ın kendi yazdığı anılarından uyarlanmıştır. Filmde yer alan karakterlerin çoğu tarihi kişilerdir ve zamanının  önemli oyuncuları tarafından canlandırılmıştır. Özünde  Osmanlı Devletine karşı isyan eden Arapların hikayesinin anlatılığı filmde; Lawrence'ın Arap liderleriyle tanışması, dost olması, onları Osmanlılara karşı savaşmaları için yönlendirmesi (gerilla savaşı), İngiliz yönetimi ile Araplar arasında arabuluculuk yapması ve Arapların bağımsızlığını kabul edilmesi için gösterdiği çabalar konu edilmiştir.

Film: Bülbülü Öldürmek

Dilara Kahyaoğlu
2017
Bülbülü Öldürmek, "To Kill a Mockingbird"

Yönetmen/Director: Robert Mulligan
Yazarlar/Writers: Harper Lee (based on her novel "To Kill a Mockingbird"), Horton Foote (screenplay)
Oyuncular/Stars: Gregory Peck, John Megna, Frank Overton | See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1962
Siyah-Beyaz

2 saat 9 dak.

Avukat Atticus, kızı ve oğluyla birlikte Alabama'nın küçük bir kasabasında yaşamaktadır. Siyah bir adam, beyaz bir kadına tecavüz etmekle suçlanır. Filmin ana karakteri küçük kız Scout'ın babası olan Atticus; suçlanan adamın savunmasını üstlenir. Bundan sonra tüm kasabanın ailenin karşısına geçtiğini yalnız bırakıldığını görürüz. Atticus geri adım atmaz.

Film: Bir Endülüs Köpeği

Dilara Kahyaoğlu
2017
Bir Endülüs Köpeği, "Un Chien Andalou"

Yönetmen/Director: Luis Buñuel (as Louis Bunuel)
Yazarlar/Writers: Salvador Dalí (scenario) (as Salvador Dali), Luis Buñuel(scenario) (as Louis Bunuel)
Oyuncular/Stars: Pierre Batcheff, Simone Mareuil, Luis Buñuel |See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1929

Siyah-Beyaz

Sessiz film
16 dak.

Dali ve Bunuel'in birlikte hazırladıkları Sürreal bir film. Filmdeki sahneler, iki kişinin "bilinçdışı" dünyalarının dışa vurumu olabilecek sahneler. Oldukça öznel olan bu filmde net bir olay örgüsü bir hikaye olmadığı için anlatmak zor. Ancak kabuslarda/rüyalarda görülebilecek türden imgelerden garipliklerden söz edebiliriz.
İmgeleri yorumlamakta öğrenciler de zorlanıyor elbette. Filmi izledikten sonra;  kesin olarak ne anlama geldiğini öğrenmeye çalışıyorlar. Oysa bu film bir tür açık yapıt. İmgeler elbette sembolik, tıpkı rüyalarımız gibi filmdeki sembollerin/imgelerin de yorumlanmaya ihtiyacı var. Filmi izleyen herkes kendine göre yorumlar yapabilir, o yorumlar, izleyenin kendi birikimini, kültürünü ve değerlerini yansıtır.

Film: 12 Öfkeli Adam

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
12 Öfkeli Adam, "12 Angry Men"

Yönetmen/Director: Sidney Lumet
Yazarlar/Writers: Reginald Rose (story), Reginald Rose (screenplay)
Oyuncular/Stars: Henry Fonda, Lee J. Cobb, Martin Balsam |See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1957
Siyah-Beyaz

1 saat, 36 dak.

Soğuk Savaş yıllarında ABD... Bir cinayet davası için bir araya getirilen 12 kişiden oluşan jüri, karar vermesi için bir odaya kapatılır. Farklı kesim ve mesleklerden oldukça sıcak bir günde bir araya gelmiş olan üyeler, tutuklunun suçlu olduğuna bir an önce karar verip, gitmek isterler. Mahkemeyi izlemişlerdir, avukatları dinlemişlerdir, daha fazla düşünecek ne vardır... İçlerinden sadece bir kişi "hayır" der. Düşünelim, tartışalım, ben suçlu olduğuna ikna olmadım, der. Sonraki sahnelerde tek tek her bir jüri üyesinin karakterlerinin daha net ortaya çıkışını ve aralarındaki tartışmaları izleriz.

Film: Uzay Macerası 2001

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017

Uzay Macerası 2001, "2001: A Space Odyssey"

Yönetmen/Director: Stanley Kubrick
Yazarlar/Writers: Stanley Kubrick (screenplay), Arthur C. Clarke (screenplay)
Oyuncular/Stars: Keir Dullea, Gary Lockwood, William Sylvester | See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1968
Renkli
2 saat 29 dak.

Arthur C. Clarke'ın aynı isimli romanından (Türkçesi, 2001: Bir Uzay Destanı)  uyarlanmış bir film. Başlangıçta (insanın Şafağı bölümünde) toplayıcılıkla beslenen insansı maymunları görürüz, yaşam alanlarında bilinmeyen bir cisim ortaya çıkar, önce korkarlar sonra cesaret edip dokunurlar. Clarke insanlaşma/uygarlaşma sürecini (öldürmek, savaşmak, et yemek, alet kullanmak vb.) bu gizemli, karataşla (TEKTAŞ) başlatır. Gökyüzüne fırlatılan kocaman bir kemikle zamanda ileriye sıçrarız. Artık insanlar gelişmiş teknolojileriyle uzayda seyahat etmekte ve Ay'da da ortaya çıkan gizemli taşı Jüpiter'de de aramaktadırlar. 

Film: Bir Ulusun Doğuşu

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Bir Ulusun Doğuşu, "The Birth of a Nation"

Yönetmen/Director: D.W. Griffith
Yazarlar/Writers: Thomas Dixon Jr. (adapted from his novel: "The Clansman: An Historical Romance of the Ku Klux Klan") (as Thomas F. Dixon Jr.), Thomas Dixon Jr. (play) (as Thomas F. Dixon Jr.) |3 more credits »
Oyuncular/Stars: Lillian Gish, Mae Marsh, Henry B. Walthall |See full cast & crew »

Yapım Yılı: 1915

Sessiz Film
Siyah-Beyaz
3 saat, 15 dak.

Filmin başında; "İç Savaş" öncesi ABD'nin güneyinde yaşayan mutlu azınlık beyazlar ile onların "pek sevdikleri" siyah kölelerinin nasıl bir yaşantıya sahip olduğunu gösterir yönetmen.  Kuzeyden gelen akrabalarına gururla gösterirler yaşantılarını... İç Savaş aileyi ikiye bölecek,  bu mutlu hayatlarını paramparça edecektir. Yönetmen, bu filmiyle Güney'deki altın çağın bitişine ağıt yakmıştır. Kabahat Lincoln'de ve Kuzeylilerdedir. Afrikalı Amerikalıları, siyaha boyadıkları beyaz oyuncular oynamıştır. Filmde Ku Klux Klan'ın doğuşu da anlatılır. 

Film: Bisiklet Hırsızları

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Bisiklet Hırsızları, "Ladri di biciclette"

Yönetmen/Director: Vittorio De Sica
Yazar/Writers: Cesare Zavattini (story), Luigi Bartolini (novel) | 7 more credits »
Oyuncular/Stars: Lamberto Maggiorani, Enzo Staiola, Lianella Carell | See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1948
Siyah-Beyaz
1 saat 29 dak.


İkinci Dünya Savaşı sonrası Roma'dayız. Yıl 1948. Savaş henüz bitmiş ve işsizlik, yoksulluk halkı kırıp geçirirken bir babanın iş bulma mücadelesini izleriz. İşi afiş asmaktır ama bisikleti olmayanları işe almıyorlardır. Evdeki çarşafları rehin vererek rehindeki bisikleti kurtarırlar. Sonra o bisiklet çalınır. Bunda sonra babanın Roma sokaklarında küçük oğluyla birlikte bisikletini bulma mücadelesi başlar.

Pasajlar: Ay'a Yolculuk - [Bu bir çocuk kitabı değildir.]

Jules Verne

* 1 *
GUN-CLUB (SİLAH KULÜBÜ)
Birleşik Devletler İçsavaşı sırasında, Maryland eyaletinin göbeğindeki Baltimore kentinde, son derece etkili yeni bir kulüp kuruldu. Gemi sahiplerinden, tüccarlardan ve makinistlerden oluşan bu halktaki askerlik içgüdüsünün ne büyük bir hızla geliştiğini hepimiz biliriz. En sıradan tüccarlar tezgâhlarının üstünden atladıkları gibi, West Point’teki[1] uygulama okullarından geçmeden yüzbaşılığa, albaylığa, generalliğe başlayıverdiler: “Savaş sanatı”nda kısa sürede eski kıtadaki meslektaşlarına yetiştiler ve onlar gibi, top güllelerini, milyonları ve insancıkları üst üste yığarak anlı şanlı yengiler elde ettiler.
Ancak Amerikalılar özellikle atışbilimde Avrupalıları epey geride bıraktılar. Kullandıkları silahlar daha büyük bir yetkinliğe erişmedi, ama boyutları alışılmamış ölçülere ulaştığından, attıkları mermiler de o güne dek ulaşılmamış uzaklıklara düşmeye başladı. İngilizlerin, Fransızların, Prusyalıların sıyırtma atışlarında, aşırtma atışlarında, düz atışlarda, çapraz, sıra ve ters atışlarda öğrenecekleri bir şey kalmamıştır; ama Amerikan topçusunun harika aygıtları yanında topları, obüsleri ve havanları cep tabancasından başka bir şey değildir.

Film: Aya Seyahat

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Aya Seyahat, "Le Voyage dans la lune" "A Trip to the Moon"

Yönetmen/Director: Georges Méliès

Eser: Jules Verne
Oyuncular/Stars: Georges Méliès, Victor André, Bleuette Bernon | See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1902

Sessiz Film, Siyah-Beyaz
13 dak.

Bir grup astronot (?) büyücüye benzeyen (!) liderleri önderliğinde karar alıp Ay'a gitmeye karar verir. Jules Verne'nin aynı adlı eserinden sinemaya uyarlayan Melies'tir. Ve Ay, boş değildir. Orada yaşayan garip yaratıklarla karşılaşan kahramanlarımız, bir takım maceralardan sonra Dünya'ya dönmeyi başarır. 

Film: Modern Zamanlar

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Modern Zamanlar, "Modern Times"

Yönetmen/Director: Charles Chaplin (as Charlie Chaplin)
Yazar/Writer: Charles Chaplin (as Charlie Chaplin)
Oyuncular/Stars: Charles Chaplin, Paulette Goddard, Henry Bergman |See full cast & crew »
Yapım Yılı: 1936
Sessiz Film, Siyah-Beyaz
1 saat 27 dak.

1929 Büyük Bunalım sonrasının ABD'sindeyiz. Film bu dönemin kısa bir özeti gibidir. Taylorizmin kurallarına uygun çalışan fabrika, Ford'a özgü üretim bandı, işsizlik, protesto eylemleri, yoksulluk, açlık... Bir de umut ve aşk... İroni... Bunların hepsi Chaplin naifliğinde işlenmiştir. Ve en acıklı sahnelerde bile güldürmeyi başarır Chaplin.

Film: Özel Bir Gün

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
 Özel Bir Gün, "Una giornata particolare"

Yönetmen/Director: Ettore Scola
Yazarlar/Writers: Ruggero Maccari (screenplay), Ettore Scola (screenplay)
Oyuncular/Stars: Sophia Loren, Marcello Mastroianni, John Vernon |See full cast & crew ...

Yapım Yılı: 1977
Renkli
1 saat 46 dak.

1938 yılı Roma'sındayız. Hitler, Roma'yı ziyaret eder ve ertesi gün "büyük gösteri" vardır. İşte film o "özel gün"ü anlatır. Film, o tek günde, Roma'da; gösteriye gitmeyen/gidemeyen iki kişiye, bir kadın ve bir erkeğe odaklanmıştır.
Filmin başında; #İpucu Üreme makinesi olarak görülen ve hizmetçiden farkı olmayan bir kadınla, eşcinsel olduğu için çalıştığı radyodan kovulmuş bir erkek; yönetmenin tebessüm uyandıran buluşuyla karşılaşmak zorunda kalırlar. #İpucu

Film: Büyük Diktatör

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017
Büyük Diktatör, "The Great Dictator"

Yönetmen/Director: Charles Chaplin
Yazar/Writer: Charles Chaplin
Oyuncular/Stars: Charles Chaplin, Paulette Goddard, Jack Oakie |See full cast & crew ...

Yapım Yılı: 1940
Sessiz Film, Siyah-Beyaz
2 saat 5 dak.

Film Birinci Dünya Savaşından bir sahne ile başlar. Yahudi-Alman askeri Şarlo, savaşta yaralanarak bilincini kaybeder. Hafızası yerine geldiğinde kendini Hitler'in cehennemi dünyasında bulur.

Yer yer komiğini çıkararak, parodi tadında işlenen sahneler, bu uzun filmi; "zevkle" izlenir; olanlara tahammül edilebilir kılmıştır. Öğrenciler sıkılmadan kapılır gider. Ta ki son sahneye kadar. Son sahnedeki efsanevi konuşma bile tek başına üzerinde konuşulacak bir vak'a olarak yeterlidir.
Filmde başka isimlerle de olsa; Hitler, Mussolini ve diğer tarihi karakterlere de yer verilmiş ve Şarlo onlarla dalga geçmiştir. Bu açıdan aslında bir direniş filmi olarak düşünülebilir.

Film: Swing Çağı

Dilara Kahyaoğlu
Kasım 2017

Swing Çağı,  "Swing Kids"

Yönetmen/Director: Thomas Carter
Yazar/Writer: Jonathan Marc Feldman
Oyuncular/Stars: Robert Sean Leonard, Christian Bale, Frank Whaley |See full cast & crew ...
Yapım Yılı: 1993
Renkli
1 saat 52 dak.

Hitler'in iktidara gelmesinden sonraki Almanya'dayız.  Kısaca; Caz/Swing hayranı gençlerin dönüşümünü (dönüştürülmesini) ve direnişini anlatan bir film.